%0 Journal Article %T درخت سایه‌بانی تونکا (Dipteryx odorata) میزبان جدید Pratylenchus loosi در باغ چای %J بیماریهای گیاهی %I انجمن بیماری شناسی گیاهی ایران %Z 0006-2774 %A یحیوی آزاد, ابوالفضل %A سراجی, علی %D 2016 %\ 09/01/2016 %V 52 %N 2 %P 295-296 %! درخت سایه‌بانی تونکا (Dipteryx odorata) میزبان جدید Pratylenchus loosi در باغ چای %R %X نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای‌، Pratylenchus loosi Loof, 1960، در حال حاضر مهم‌ترین عامل خسارت‌زای چای در ایران و جهان است. این نماتود در بسیاری از کشورهای چای‌خیز جهان از جمله سری‌لانکا، چین، هندوستان، ژاپن و بنگلادش به‌عنوان مهم‌ترین عامل خسارت‌زای این محصول محسوب می‌شود. در کشور ما نیز در سال‌های اخیر این نماتود به‌عنوان بیماری کلیدی و خسارت‌زای چای به‌حساب آمده و باعث ایجاد خسارت شدید به بوته‌های چای شده است؛ به‌طوری‌که میزان رشد گیاهان آلوده شدیداً کاهش یافته و به‌علت عدم توانایی ایجاد شاخه و برگ جدید، میزان محصول افت شدید دارد. گیاه چای میزبان اصلی این نماتود بوده و در ایران تاکنون این نماتود علاوه بر چای، از روی علف‌هرز ارزن‌جنگلی و خاک اطراف ریشه مرکبات وگیلاس گزارش شده‌است، درحالی که در جهان مرکبات، سیب، گلابی، به، چمن و چندین گونه‌ علف‌هرز میزبان‌های آن محسوب می‌شوند. همچنین این نماتود در سری‌لانکا از روی توت‌فرنگی نیز گزارش شده و این گیاه به‌عنوان میزبان ضعیف آن معرفی شده ‌است. به‌منظور بررسی دامنه‌ی میزبانی این نماتود، پژوهشی در مرکز تحقیقات چای کشور در سال 1392 انجام پذیرفت. درخت تونکا با نام علمی Dipteryx odorata به‌عنوان درخت سایه‌بانی وارد شده و در بعضی از مناطق در حاشیه‌ی باغ‌های چای کشت گردیده است. در نیمه‌ی دوم سال 1392 در درختان سایه‌بانی تونکا حاشیه باغ چای شهید اسلامی مرکز تحقیقات چای کشور، علایم آلودگی به نماتود بر روی این درختان سایه‌بانی دیده شد. . پس از نمونه‌برداری از خاک وریشه‌ی این درخت، استخراج نماتودها از ریشه با استفاده از روش‌های معمول انجام شد. پس از بررسی خصوصیات ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی با استفاده از منابع معتبر علمی، گونه نماتود جدا شده از ریشه‌ها، Pratylenchus loosi. Loof, 1960 تشخیص داده شد. میزان جمعیت نماتود مذکور در بهمن ماه 1392، به‌طور میانگین در یک‌صد گرم خاک 30 نماتود و در سه گرم ریشه 210 نماتود شمارش گردید. این اولین گزارش میزبانی گیاه تونکا (D. odorata) به P. loosi در جهان است. با توجه به دایمی بودن درخت تونکا، نقش این درخت در بقای نماتود مولد زخم P. loosi در باغ‌های چای دارای اهمیت است. %U https://ijpp.areeo.ac.ir/article_22432_54856658aba501310642f95d112025ba.pdf