TY - JOUR ID - 15396 TI - شیوع بیماری ذغالی درختان بلوط و آزاد در جنگل‌های زاگرس و البرز JO - بیماریهای گیاهی JA - IJPP LA - fa SN - 0006-2774 AU - میرابوالفتحی, منصوره AD - مسئول مکاتبه Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 49 IS - 2 SP - 257 EP - 263 KW - بیماری ذغالی KW - بلوط ایرانی KW - درخت آزاد KW - بلند مازو KW - جنگل‌های زاگرس KW - جنگل‌های البرز DO - N2 - طی سال‌های گذشته (1387-1391) گزارش‌های متعددی از زوال و مرگ تعداد زیادی از درختان جنگلی و خسارت بالای آن در غرب کشور واصل شد. بیماری به سرعت در جنگل‌های رشته کوه زاگرس انتشار یافته بود. نشانه‌های بیماری به صورت زوال و مرگ درختان، قهوه ای شدن و خزان بی هنگام منظره عمومی بخشی از جنگل که در آن بیماری شایع است، تراوش صمغ سفید در محل شروع آلودگی روی شاخه‌ها و خروج حجم زیادی صمغ تیره از تنه درختان مسن قابل توجه بود، قهوه ای شدن نسوج چوب و دسته‌های آوند چوبی در سرتاسر ارتفاع تنه به سمت بالا و پایین درخت که نشان‌دهنده آلودگی نسوج بود، دیده شد، در پاییز و زمستان بعد اکثر درختان مبتلا از بین رفته و نشانه‌های ذغالی به صورت شانکرهای بزرگ با ابعاد 100* 50 سانتی‌متر حامل لایه سیاه براق یا مات استرومای قارچ در سطح چوب که وجه تسمیه این بیماری است روی درختان مشهود بود. شکاف خوردن پوست تنه و جدا شدن آن نیز در این فصل قابل رویت بود. در این مرحله پریتسیوم‌ها، آسک‌ها و آسکوسپورها قابل رویت بود. بررسی ویژگی مرفولوژیک نمونه‌های قارچ و توالی ناحیه ITS ، DNA ریبوزومی آنها با  Biscogniauxia mediterranea تطبیق داشت. نتایج آزمون بیماری‌زایی جدایه‌های مورد آزمایش روی نهال‌های شش ماهه بلوط ایرانی پس از دو ماه نیز در گلخانه به اثبات رسید. در این تحقیق زوال و مرگ درختان بلوط ایرانی در جنگل‌های بلوط ایلام، لرستان، فارس و کهکیلویه و بویراحمد بررسی و عامل بیماری ذغالی بلوط در بیشتر مناطق B. mediterranea تشخیص شد، هم‌چنین بیماری ذغالی، زوال و مرگ درختان آزاد و بلند مازو با عامل B. mediterranea با خسارت بالا در جنگل‌های دلند گرگان نیز گزارش می شود. بیماری ذغالی از گونه‌های مختلف بلوط و دیگر گونه های جنگلی در دنیا گزارش شده است و صدها هکتار درخت بلوط را دچار زوال و مرگ می سازد. این اولین گزارش از همه‌گیری بیماری ذغالی درختان جنگلی در سراسر کشوراست. UR - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_15396.html L1 - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_15396_b2af4fc7f6ba966efc97879b2e0c4c28.pdf ER -