TY - JOUR ID - 15436 TI - نخستین گزارش از وقوع نماتود ریشه‏گرهی Meloidogyne javanica روی گیاه مورد (Myrtus communis L.) برای دنیا JO - بیماریهای گیاهی JA - IJPP LA - fa SN - 0006-2774 AU - آزادبخت, نادر AU - زهرا مجد طاهری, زهرا AU - تنها معافی, زهرا AD - نویسنده Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 49 IS - 3 SP - 362 EP - 363 DO - N2 - گیاه مورد (مورت) با نام علمی .Myrtus communis L از خانواده Myrtaceae از مهم‌ترین گیاهان دارویی در طب سنتی و صنایع دارویی است. به علاوه به دلیل همیشه سبز بودن، هرس‌پذیری و شاخ و برگ‌ متراکم، اغلب در شیب‌های مشرف به رودخانه‌ها، چمن‌کاری‌ها، بولوارها و حاشیه‌ پارک‌ها به عنوان درختچه زینتی یا ایجاد پرچین سبز کاربرد دارد. پراکندگی جغرافیایی مورد، اروپای جنوبی و آسیا به ویژه ایران و دامنه رشته کوه‌های زاگرس در نواحی مرطوب و نیمه مرطوب است. در بازدیدی که از یک مزرعه دو ساله دست‌کاشت گیاه مورد به وسعت تقریبی دو هکتار واقع در منطقه کشکان از توابع شهرستان سراب دوره در 60 کیلومتری غرب خرم‌آباد لرستان انجام شد، علائم ضعف، زردی و کم‏رشدی در تعدادی از بوته‌ها به صورت لکه‏های نامنظم مشاهده شد. بررسی ریشه‌ها علائم تورم به‌ صورت گره‏های کوچک منفرد یا مجتمع را نشان می‌داد که با بررسی میکروسکوپی و تشریح گره‏ها، نماتودهای ماده جنس Meloidogyne همراه با توده تخم از بافت‌های آلوده جدا شدند و این حاکی از آلودگی ریشه‌ها به نماتود ریشه‏گرهی بود. نمونه خاک اطراف ریشه نیز آزمایش شد و 1500 لارو سن دوم در 250 سانتی‏متر مکعب خاک شمارش گردید. با بررسی میکروسکوپی مشخصات مورفولوژی ماده‌های جدا شده، گونه M. javanica شناسایی شد. در  مطالعات مولکولی با استفاده از پرایمرهای اختصاصی Fjav و Rjav ، یک قطعه به اندازه حدود 670 جفت باز تولید شد که شناسایی مورفولوژی را تایید کرد. آلودگی به نماتود مولد گره ریشه علاوه بر مزرعه فوق در یکی از گلخانه‏های تکثیر گیاه مورد در نزدیکی شهرستان خرم‌آباد نیز مشاهده شد. منابع زیادی در دنیا وجود دارد که نشان می‌دهد اسانس روغنی، پودر برگ و عصاره گیاه مورد دارای اثر کشندگی روی نماتود ریشه‏گرهی است ولی گزارشی از میزبانی گیاه مورد نسبت به گونه‌ فوق و یا سایر گونه‌ها در دست نیست. براساس اطلاعات موجود این نخستین گزارش از آلودگی گیاه مورد توسط نماتود ریشه‏گرهی‏ M. javanica در دنیاست   . UR - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_15436.html L1 - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_15436_d0553076aca9ccba19d8e3a35c273c02.pdf ER -