TY - JOUR ID - 241962 TI - شناسایی منابع مقاومت نسبت به نژادهای TTKSK و TTKTK (متعلق به گروه نژادی Ug99) بیمارگر زنگ ساقه در برخی از ژنوتیپ‌های سینتتیک هگزاپلویید گندم JO - بیماریهای گیاهی JA - IJPP LA - fa SN - 0006-2774 AU - عمرانی, علی AU - روح پرور, رامین AD - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، AD - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 56 IS - 3 SP - 237 EP - 252 KW - پرآزاری KW - تیپ آلودگی KW - جدایه KW - ژن‌های مقاومت KW - یوریدینیوسپور DO - 10.22034/ijpp.2020.241962 N2 - زنگ سیاه یا ساقه گندم با عامل قارچی Puccinia graminis f. sp. tritici (Pgt) خسارت‌زاترین بیماری گندم در سراسر جهان می‌باشد. نژاد TTKSK (Ug99) و واریانت‌های مشتق شده از نژاد اولیه از نژادهای بسیار پرآزار قارچ Pgt می‌باشند که تولید جهانی گندم را با خطر بسیار جدی مواجه ساخته‌اند. تاکنون نژادهای TTKSK و TTKTK (از گروه نژادی Ug99) از مناطق مختلف کشور گزارش شده‌اند و این موضوع امنیت غذایی کشور را تهدید می‌کند. شناسایی ژنوتیپ‌های گندم مقاوم به نژادهای متفاوت Pgt و بکارگیری آن‌ها در برنامه‌های به‌نژادی تولید ارقام مقاوم، نه تنها از خسارت ناشی از این بیماری ممانعت نموده بلکه اقدامی برای جلوگیری و کاهش مصرف سموم در مبارزه علیه بیماری مذکور به‌حساب می‌آید. با توجه به ماهیت تولید ژنوتیپ‌های سینتتیک هگزاپلویید گندم (وجود اجداد وحشی در شجره ژنوتیپ‌ها) و وجود تنوع ژنتیکی بالا در این ژنوتیپ‌ها پیدا کردن منابع مقاومت موثر جدید نسبت به نژادهای گروه Ug99 در این ژنوتیپ‌ها دور از انتظار نبود. ﺑﻪ‌همین ﻣﻨﻈﻮر مقاومت 346 ژنوتیپ سینتتیک گندم به‌همراه شاهد حساس (مک‌نیر701) با دو نژاد TTKSK و TTKTK در مرحله گیاهچه‌ای در شرایط گلخانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی گردید. ﮔﯿﺎﻫﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از مخلوط یوریدینیوسپور و روغن سالترول 170 در ﻣﺮﺣﻠﻪ 12 از مقیاس زادوکس ﻣﺎﯾﻪ‌زﻧﯽ ﺷﺪﻧﺪ. ﭼﻬﺎرده روز ﭘﺲ‌از ﻣﺎﯾﻪ‌زﻧﯽ گیاهچه‌ها ﺗﯿﭗ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺮاﺳﺎس روش تغیر یافته مک‌اینتاش و همکاران ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ. تجزیه واریانس نشان داد که در شرایط نژادهای مورد مطالعه بین ژنوتیپ‌های گندم تنوع ژنتیکی و اختلاف بسیار معنی‌داری وجود دارد. UR - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_241962.html L1 - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_241962_4e1e00b2c0287d72f508c092accb1b6d.pdf ER -