TY - JOUR ID - 252373 TI - اثر آلودگی جدایه Fny ویروس موزاییک خیار بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی سه توده بومی ریحان سبز(Ocimum basilicum L.) JO - بیماریهای گیاهی JA - IJPP LA - fa SN - 0006-2774 AU - سعادتی, مهدی AU - عیاری, مهدی AU - شمس بخش, مسعود AD - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس AD - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس AD - دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 57 IS - 4 SP - 303 EP - 319 KW - گیاهان دارویی KW - متابولیت‌ها KW - اسانس ریحان DO - 10.22034/ijpp.2022.545981.378 N2 - ریحان سبز با نام علمی (Ocimum basilicum L.) از گیاهان دارویی است که در صنایع غذایی، آرایشی بهداشتی و عطر سازی کاربرد فراوانی دارد. ویروس موزاییک خیار از شایع‌ترین بیمارگرهای گیاهی است که گسترش جهانی دارد. در پژوهش حاضر اثر آلودگی جدایه Fny ویروس موزاییک خیار بر ویژگی‌های فیتوشیمیایی و فیزیولوژیکی سه کولتیوار ریحان سبز در شرایط اتاقک رشد با دمای 21±2 درجه سلسیوس و 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. گیاهان در مرحله دو برگی به روش مکانیکی با ویروس مایه-زنی شدند. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که ویروس باعث کاهش معنی‌دار میزان فتوسنتز، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و کربوهیدرات کل در گیاهان آلوده شد، در حالیکه محتوای پروتئین کل، اسیدآمینه پرولین، فنل کل، فلاونوئید و درصد اسانس در گیاهان آلوده افزایش پیدا کرد. بررسی اسانس سه کولتیوار ریحان با دستگاه گاز کروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جزمی نشان داد که اختلاف معنی‌دار در ترکیبات اسانس بین تیمارهای شاهد و مایه‌زنی شده هر کولتیوار بود، ترکیبات کامفور (Camphor)، کارون (Carvone)، استراگول (Estragole)، متیل اوژینول (Methyl Eugenol)، بتا کاریوفیلن (β-caryophyllene)، آلفا بیس آبولن (Alpha bisabolene) و کاریوفیلن اکساید (Caryophyllene oxide) بیش از 70% محتوای ترکیبات اسانس را تشکیل می‌دادند و بین تیمارهای مورد بررسی اختلاف معنی داری در این ترکیبات وجود داشت. افزایش و/ یا کاهش میزان محتوای برخی ترکیبات شیمیایی و اسانس، وابسته به برهمکنش ویروس و کولتیوار ریحان بوده و به نظر می‌رسد هماهنگ با واکنش حساسیت یا مقاومت کولتیوارها در برابر آلودگی ویروسی باشد. UR - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_252373.html L1 - https://ijpp.areeo.ac.ir/article_252373_4f6eeb96baa610b1595fc76a2077c63f.pdf ER -